Een pleidooi voor stilzitten (en nergens heen gaan)

“In many a piece of music it is the pause or the rest that gives the piece its beauty and its shape.” – Pico Iyer, The art of stillness

Misschien is het één van de obsessies van onze tijd dat we vinden dat je jezelf constant uit de comfort zone moet pushen, om jezelf vooral maar te blijven ontwikkelen. Ik ben nu iets meer dan drie weken in Medellín, de twee na grootste stad van Colombia. De eerste 1,5 week voelde ik me vooral heel onrustig. Ik voelde me onrustig omdat iedereen om me heen heel bezig leek. Vooral het meisje met wie ik op het zelfde moment in dit huis arriveerde en die meteen in allerlei vrijwilligerswerk en sociaal-maatschappelijke toestanden dook, terwijl ik de grootste moeite leek te hebben om een beetje te landen.

Ik had geen plannen, geen verwachtingen van wat ik in mijn tijd hier zou doen, behalve het dagelijks huishoudelijk werk waarvoor ik in ruil een maand gratis in dit guest house verblijf. En op de één of andere manier dacht ik toch ineens dat ik Engels moest gaan onderwijzen, betrokken moest raken als vrijwilliger in de communas die aan alle kanten van de stad tegen de berg opklimmen, of misschien – nu ik er toch was – de tijd zou moeten gebruiken om geld te verdienen. Ik bedacht een heel plan om een muffin-business op te zetten, mezelf uit te dagen, iets oncomfortabels te doen, maar ik voelde me totaal verlamd.  Ik voelde me zwaar, vermoeid, somber en totalmente futloos.

Het hielp niet dat het regende. Wanneer het regent trekt het donker in me, alsof er een wolk in mijn hoofd hangt dat me het vermogen om helder te zien beneemt. De stad bleef voor me gesloten, op de één of andere manier deed ze me weinig. Ondanks het enthousiasme van de rest van de reizigers die hier stranden voelde ik de magie niet. En het bleef maar regenen (en wanneer het hier regent, stroomt het water in golven van de bergen naar beneden).

In een poging om mijn gebrek aan enthousiasme te overkomen, beklommen ik en mijn tijdelijke huisgenoot (de bezige) een berg vanwaar je alle kanten over de stad kunt uitkijken. Op de berg stond een kerkje. En in dat kerkje ging ik voor het eerst sinds een maand stilzitten. En ineens begon het me te dagen wat ik moest doen: namelijk dat ik misschien helemaal niets moest doen, behalve dat wat ik het liefste wílde doen en waartoe ik me het meest geroepen voelde. Wanneer heb je de luxe om gratis in een huis aan de andere kant van de wereld te wonen?

Meteen na mijn beslissing om me niet meer druk te maken over geld maar te genieten van de tijd dat ik van huis en van de dagelijkse beslommeringen vandaan ben, diende zich een gemakkelijk baantje aan. Een kunstenaar die in het huis verbleef zocht iemand om wat prints van zijn werk in te kleuren. In één avond kleuren verdiende ik genoeg om twee weken van te leven. Ik denk dat het universum me probeerde te vertellen om mijn hart te volgen en op mijn intuïtie te vertrouwen.

Schrijven moest ik. Onbekommerd over het doel, zonder duidelijke richting of resultaat. Maar schrijven zou ik, for the sake of it, en misschien om het gewoon te blijven oefenen.

Ineens herinnerde ik me een TED-talk die ik keek voordat ik van huis vertrok, en die de inspiratie vormde voor de leus ´slow travel´, maar die ik op de één of andere manier een beetje vergeten was. De spreker, een zogenaamde ´travel writer´, pleit ervoor de tijd te nemen om stil te zitten, zélfs wanneer je aan het reizen bent, maar ook in het dagelijks leven thuis. Omdat je ervaringen pas wat waard zijn als je de tijd neemt om ze te overzien en te overdenken. Het is de obsessie van onze tijd om onszelf voort te moeten blijven bewegen, maar misschien is er helemaal niet zoveel mis met verlangen naar een beetje stabiliteit. En dan heb ik niet de huisje-boompje-beestje stabiliteit (ook niets mis mee, maar ik vrees dat ik simpelweg nooit zo zal worden, al zou ik het soms willen), maar gewoon een beetje rust hebben met de dingen zoals ze zijn.

Dus nu bestaan mijn dagen – paradoxaal genoeg – uit ´stilstaan´ en wandelen (de filosoof Rousseau wist al dat als je maar lang genoeg wandelt, je vanzelf tot inzichten komt; hij schreef een boek dat niet bestaat uit ´hoofdstukken´ maar uit ´wandelingen´). Iedere ochtend sta ik op vóór de andere bewoners van het huis wakker worden en de geluiden om me heen luider worden dan de stem in mijn hoofd. Iedere ochtend breng ik twee uur in de bibliotheek door achter een computer. Ik mediteer, schrijf, maak het huis schoon, kijk Narcos op Netflix en dwaal door de stad. En naarmate de wolkenhemel zich wat vaker opent, begint zowaar ook de stad zich een beetje voor me te openen.

Misschien is het niet mijn weg om overal actief in te duiken. Misschien is dat niet het doel van deze maand in Medellín. Misschien ligt mijn betrokkenheid bij de stad en het dagelijkse leven van de mensen niet in het verzeild raken in allerlei sociale initiatieven. In plaats daarvan probeer ik de stad simpelweg te observeren. Ik probeer haar voor mezelf in beeld te brengen met woorden en foto´s. Ik weet niet waar dat op zal uitlopen. Maar om het te kunnen doen, heb ik stilte nodig en de ruimte om te spelen.

Misschien wordt Medellín niet mijn favoriete stad. Maar ach, er zijn een hoop ergere plekken om stil te zitten.